طراحی وب به مهارت ساخت و راهاندازی صفحات وب گفته میشود.
تیم برنرز لی، مخترع وب، با برپایی یک سایت وب در اوت ۱۹۹۱، نام خود را به عنوان نخستین سازندهٔ وب در تاریخ نگاشت. او در نخستین وب سایتش، از اَبَرمتن و پیوندی برای ایمیل (پست الکترونیک) کاربرد کرده بود.
در آغاز، وب سایتها با کُدهای ساده HTML نوشته میشدند، گونهای از زبان نشانهگذاری که ساختار سادهای به وب گاهها میداد، دربرگیرنده سرتیتر و پاراگراف، و توانایی پیوند دادن به آدرسهای دیگر از طریق ابرپیوند. در مقایسه با روشهای دیگر، این گذرگاه تازه و متفاوتی بود که کاربران به سادگی میتوانستند با یک مرورگر، صفحههای پیوند خورده را مفتوح کنند.
با ترقی وب و هنر طراحی آن، زبان کُدنویسی اش، اَبَرمتن یا اچ تی امال، پیچیدهتر و پرانعطاف تر شد. ابزاری مثل جدولها که بیشتر برای نمایش نمودارهای دادهای بودند، بزودی مورد استفاده نادرست، برای چیدمانهای نهان در صفحههای وب قرار گرفتند. با پیدایش الگوهای آبشاری وب یا «CSS»، روش باطل طراحی با جدولهای پنهان در صفحه از گردونه خارج، و به جای آن کاربرد پسندیده از زبان کمکی «CSS» جایگزین شد.
فناوریهای یکپارچهسازی پایگاه داده (Database)، مانند زبانهای کُدنویسی سمت سرور (Server-Side Scripting) مشابه CGI ،ruby ،node js ،Python، PHP، ASP. NET، ASP، JSP و ColdFusion و استانداردهای طراحی امروزین با الگوها (CSS)، ساختار وب سایتها را مفتوح هم تغییر داده و آن را مترقی تر کردهاند. سایت واکنش گرا یا سایت ریسپانسیو (Responsive) سایتی است که با ابعاد و رزولوشن دستگاههای مختلف سازگاری دارد و کاربران بدون توجه به اینکه صفحه نمایش دستگاهشان حقیر باشد.
همچنین با آمدن نگارههای جانور و فناوریهای پویانمایی به صفحهها، مانند فلَش (Flash)، چهره وب اغلب از پیش تغییر کرد و توانمندیهای بازپسین به سازندگان رسانه و طراحهای وب داده شد.
وبسایت یا تارنما وبسایت یا سایت اینترنتی یا وبگاه مجموعهای از فایلهای گوناگون اعم از تصاویر، متون یا فایلهای برنامهنویسی شدهاست که به منظوری خاص به شکلی با هم مرتبط شدهاند. این فایلها روی یک رایانه «میزبان» یا «سرور» پیمان میگیرند و با یک اسم حوزه مشترک فراخوانی میشوند.
انواع سایت سایتها بر بنیاد کاربرد و گونه برنامهنویسی به چند تقسیم دسته میشوند که عبارت است از:
سایتهای ثابت (Static Website) این سایتها یکبار طراحی میشوند و اطلاعات باره نیاز در درون آنها قرار میگیرد و پس از آن برای تغییر در آنها احتیاج به یک طراح حرفهای یا نصف حرفهای سایت است. زبان برنامهنویسی اینگونه از سایتها غالباً HTML و Java Script هستند که در گونه گسترش یافته تر از CSS نیز سهم گرفته میشود. این نوع تقسیم از وب سایتها به صورت HTML ساده طراحی میشوند.
از آنجا که حجم کمتری از کد در طراحی سایتهای مقاوم بهرهگیری میشود سرعت بارگذاری (Loading) بالایی دارند. علاوه بر این کاهش حجم کدها که مایه خوانایی بشتر سایت توسط رباتهای جستجوگر میشود از یک سو و کاهش سررسید بارگذاری از جانب دیگر سبب بهتر شدن وضعیت آنها از لحاظ امتیاز دهی موتورهای جستجو یا همان «رنکینگ» میشود. سایتهای مقاوم بها طراحی پایینتری را نیز عمدتاً نسبت به دیگر سایتها دارند.
عدم امکان ایجاد تغییر در این گونه از سایتها توسط کسان عادی علاوه بر افزایش امنیت سبب سهم مندی از گرافیک و ظاهری زیبا میشود چرا که کل چیز تغییر ناپذیر است از دسته متون و اندازه تصاویر و همچنین همه عناصر فضا مشخص و ثابتی را دارند برآیند اینکه میتوان برای محل قرار دریافت هر یک از اجزاء بهترین تصمیم را گرفت.
اما از طرفی نیز عدم امکان برپایی تغییرات بدست کسان عادی سبب میشود الی امکان بروزرسانی سایت بدست صاحبان و مدیران سایت صلب شود.
نکته: سایتهای تغییر ناپذیر (Static) برای افراد، شرکتها و سازمانهایی مناسب است که بیشینه یک یا دو بار در سنه نیازمند به تغییر در محتوای سایت هستند.
سایتهای فعال (Dynamic Website) محتوای سایتهای داینامیک بعد از طراحی توسط کسان عادی که دسترسی به سیستم مدیریت محتوای سایت را داشته باشند قابل تغییر است. زبان برنامهنویسی وبسایتهای فعال میتواند طبق نیاز متفاوت باشد اما عمدتاً از زبانهای ASP، ASP.Net و PHP کاربرد میشود و از زبانهای کمکی CSS و Silver light یا Ajax برای ایجاد قابلیتهای گزیده تر نیز سهم گرفته میشود.
در اینگونه از سایتها آغاز اسکلت سایت توسط طراح برپایی میشود و سپس محتوا توسط مدیران سایتها تغییر میکند مشابه فرم قراردادی که یکبار توسط فردی ایجاد میشود و بدست افراد دیگری بارها تکمیل میشود، از این جهت طراح نسبت به محل قرار اخذ و اندازه دقیق متون و تصاویر و دیگر عناصری که بعداً بدست مدیران سایتها تغییر میکند آگاهی ندارد بنابراین چارهای ندارد جز اینکه کل حالات را در نظر بگیرد و اینکار سبب میشود تاحدودی از گرافیک و جلوه سایت کاسته شود.
یکی از مزیتهای سایتهای داینامیک این است که هیچ محدودیتی برای ایجاد، تغییر یا حذف مطالب، عکس ها و صفحات و غیره وجود ندارد.
با توجه به اینکه در سایتهای فعال از زبانهای برنامهنویسی مترقی کاربرد میشود امکانات زیادی در آنها قابل ایجاد است همانند برپایی صفحات هوشمند، فرمها و جستجوهای پیچیده.
استفاده بسیار از کدها سبب کند شدن بارگذاری سایت و امتیاز آن در موتورهای جستجو میشود.
نکته: سایتهای پویا برای افراد، شرکتها و سازمانهایی مناسب است که بیش از دو بار در سال احتیاج به تغییر درمحتوای سایت را دارند.
پرتالها (Portal) پرتالها سایتهای پویای جامعی هستند که چند قصد ویژه را در یک سایت تعقیب میکنند به عبارت سایر مجموع چند سایت پویا که برای رسیدن به هدفی ویژه در کناره هم پیمان گرفتهاند را میتوان پرتال نامید. به عنوان مثال پرتال خبری میتواند از چند سایت داینامیک ساختن شده باشد که هر یک امکانات خاصی چون عضو گیری، انتشار اخبار، انتشار تصاویر، نظر سنجی و … را در اختیار مدیران آن پیمان دهد.
تمام ویژگیهای یک سایت پویا میتواند در یک پرتال نیز صدق کند.
نکته: معمولاً پرتالها توسط سازمانها، گروهها و شرکتها خریداری میشوند. به دلیل بیچارگی به بروزرسانی بخشهای گوناگون اداره آنها بدست یک فرد بسیار مشکل است مگر آنکه به چشم یک کار کمینه پاره وقت به آن نگاه شود.
سایتهای متحرک استاتیک و نیم داینامیک (Static and Dynamic Flash Website) سایتهای فلش یا متحرک دو گونه استاتیک و نصف داینامیک هستند و توسط نرمافزارهای خاصی برپایی میشوند در برخی موارد از XML یا Action Script برای برپایی قابلیتهای تغییر یا هوشمندی در این سایتها سهم گرفته میشود.
بهطور کلی سایتهای فلش تغییر ناپذیر (استاتیک) غیرقابل تغییر میباشند و مانند سایتهای ثابت یکبار بدست طراح برپایی میشوند و برای تغییر آن بیچارگی است لغایت کسان به صورت حرفهای یا نیم حرفهای از دانش طراحی فلش برخوردار باشند.
اما سایتهای فلش نیم داینامیک یا نیم پویا همانند سایتهای پرکار عمل میکند و قابل تغییر هستند اما تغییر در آنها به سادگی سایتهای پرکار نیست و گستره برپایی تغییرات نیز بسیار محدودتر است.
از مزیتهای وب سایتهای فلش جذابیت آنهاست. گرافیک زیبا و انیمیشنهای جذاب. ولی از معایب عمده آنها میتوان به عدم خوانده شدن اطلاعات موجود در آنها توسط رباتهای جستجوگر و عمدتاً سرعت زیاد زیر بارگذاری اشاره کرد.
نکته: سایتهای فلش برای افراد و گروهها یا شرکتها و سازمانهایی مناسب است که دربایستن به تبلیغات ندارند و عموم کاربران با آنها آشنا هستند مثل خوانندگان، سیاستمداران، بازیگران و گروههای موسیقی، هتلهای معروف، مکانهای توریستی.
سایتهای مجهز به سیستم مدیریت درونمایه (Content Management Systems) سایتهای مجهز به سیستم مدیریت محتوا که در اصطلاح به CMS که مخفف Content Management System است مشهورند، وبسایتهایی از گونه پرتالها یا سایتهای پرکار هستند که برای مصارف خاص توسط طراحان حرفهای یا شرکتهای طراحی حرفهای برپایی میشوند.
تمام مزایا و معایب مربوط به سایتهای پرکار در مورد سایتهای مجهز به سیستم مدیریت درونمایه صدق میکند.
البته در نظر داشته باشید که سایتهای پویا و پرتالها نیز مجهز به سیستم مدیریت درونمایه هستند ولی آنچه که در CMSها متفاوت است طراحی آنها و سیستمهای مدیریت محتوای آنها برای مصارف خاص است.
از مزایای سیستمهای مدیریت محتوا نسبت به دیگر سایتهای داینامیک میتوان به حاضر بودن و جامع بودن آنها اشاره کرد. از این رو بیشتر اینگونه از سایتها در کمتر از ۳ روز کاری قابل نصب و استفاده هستند.
طراحی سایتهای CMS همانند یک خط فرآوری فرآورده است و نظر به اینکه طراح باید نمونههای محدودی را به چهره متعدد فرآوری کند سعی در رعایت تمام اصول امنیتی، گرافیکی، موارد مربوط به رنکینگ و امتیاز موتورهای جستجو و سایر موارد مؤثر میکند.
با توجه به مزیتهای آنها به همگی افراد، سازمانها و شرکتهایی که شرایط داشتن سایتهای داینامیک را دارند پیشنهاد میشود الی نخست به تعقیب سیستمهای مدیریت محتوای ویژه به کار خویش بگردند و چنانچه پیدا نشد به طراحی سایتهای پرکار روی بیاورند.
طراحی وبگاه وب گاه مجموعهای از اطلاعات دربارهٔ سوژه یا عنوان خاص است. طراحی یک وبگاه مشخصکننده آرایش و ساختار صفحات وبی است که به وجود آورنده وبگاه خواهند بود. یک صفحه وب شامل اطلاعاتی در مورد هدف ایجاد وبگاه میباشد. یک تارنما را امثال کتابی تصور کنید که هر صفحه وب در حکم برگی از کتاب خواهد بود.
در مقوله طراحی وبگاه جنبههای گوناگونی باید در نظر گرفته شود که به سبب ترقی روزافزون اینترنت همواره بر این موارد افزوده میشود. برای وب گاههای بازرگانی عمومی، موارد زیر از آنگونه اصلیترین آنها بهشمار میروند:
طراحی سایت بر طبق عنوان و محتوای مطالب میباشد.
مطالب، جوهر کلام و اطلاعات درون سایت باید مطابق با منظور سایت بوده و طیفی از عموم را پرتو رود که به دنبال اطلاعات ارائه شده در سایت هستند.
سایت باید قابل درک بوده و برقراری وابستگی با آن حتی برای مخاطبانی که آشنایی چندانی با وب ندارند، راحت باشد. در صورتی که سایت به اندازه کافی بزرگ بوده و اطلاعات زیادی را شامل شود، باید اطلاعات راهنما را به گونهای بکار برد که به سرعت در گزین کردن بیننده قرار گیرند.
نمای کار باید کلی بوده و تمام صفحه را دربر گیرد الی بتواند استقامت و استوار را القا کند. سبک نگارش باید قشنگ و تخصصی بوده و پسندیده با سلیقه مخاطبان و محتوای سایت باشد.
در نوشتن متون و اطلاعاتی که مخاطب به تعقیب آنها است باید بزرگ نمایی شود لغایت به نظاره گر القا کند که این همان چیزی است که به دنبال آن بودهاست.
همچنین سایت باید به سادگی در اینترنت یافت شود و درصورت امکان در رأس لیستهای جستجو پیمان گیرد، اگرچه همواره اینگونه نباشد لااقل در موتورهای جستجوی اصلی چنین شود.
یک وبگاه معمولاً شامل متن و تصاویر است. اولین صفحه یک وب سایت صفحه منزل (Home Page) یا صفحه ایندکس (Index) نامیده میشود. برخی از وب گاهها از صفحهای بهرهگیری میکنند که معمولاً صفحه خیرمقدم نامیده میشود. این صفحه شدنی است شامل مواردی چون پیغام خوش آمدگویی، گزینش زبان، انتخاب منطقه جغرافیایی یا اعلام عدم استجابت مسیولیت درموارد ویژه باشد. هر صفحه وب درون سایت وب، یک فایل HTML است که URL ویژه به خود را دارد.
بعد از این که هر صفحه وب ساخته شد، این صفحات با استفاده از لیست راهبری که از پیوندهای گوناگون ساختن شدهاست به یکدیگر متصل میشوند.
هنگامی که یک وب سایت کامل شد برای آنکه برای همه بر روی اینترنت قابل نگریستن باشد باید منتشر یا ارسال (Upload) شود. این پیشه به کمک یک میزبان FTP انجام میشود. هنگامی که سایت منتشرشد، مسئول سایت برای افزایش بازدیدکنندگان، از تکنیکهای متنوع استفاده میکند. این شغل با ثبت کردن وب سایت در موتورهای جستجویی نظیر Google و Yahoo، تبادل لینک با وب سایتهای دیگر، برپایی پیوند با وب گاههای مثل و غیره امکانپذیر است.
طرح وب سایت طرح وب به قالب نمایشی و طراحی گرافیکی صفحات موجود در وبگاه میگویند که معرف محتوا و مطالب آن تارنما میباشد. طرح وب جلوه بصری منظور وبگاه است و نخستین دسته از یک صفحه وب است که ذهن بیننده را با خود درگیر میکند.
طراح وب با در نظر دریافت منظور سایت و مخاطبان آن و با استفاده از المانهای متناسب با رویکرد سایت و به کمک ذهن خلاق و ذوق هنری خویش در بکار بردن ابعاد و رنگها، طرحی خلق میکند که ضمن ایجاد یکپارچگی در کلیه صفحات وب گاه، نمای تکرار شونده و خستهکننده را به مخاطب القا نکند. در وبگاه باید از الگوی ثابتی در صفحات استفاده کرد که کاربر به هنگام دید صفحات متوجه این است که کل صفحات در یک سایت مشخص هستند.
Comments
To enter the discussion you must be signed in
Sign in